Chúng ta làm gì để ngăn ngừa và chống lại lão hóa miễn dịch?

Không ai có thể chống lại quy luật lão hóa tự nhiên của thời gian. Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu.

Có hai lý do chính khiến người cao tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây dịch bệnh truyền nhiễm như vi khuẩn, virus, nấm. Thứ nhất là hệ thống miễn dịch của người cao tuổi đã bị suy yếu theo tuổi tác và không thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Và lý do này dẫn đến việc họ thường mắc phải các bệnh mãn tính, ví dụ như tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tim mạch, huyết áp cao, … Những căn bệnh này khiến hệ miễn dịch của người cao tuổi càng dễ suy yếu, khiến cơ thể không đủ sức khỏe để chống lại các mầm bệnh nguy hiểm.

Tin tốt là tập thể dục và áp dụng chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp một người duy trì khả năng miễn dịch khỏe mạnh khi về già. Mặc dù không có gì có thể ngăn ngừa lão hóa, nhưng một người có thể thực hiện một số thay đổi nhất định trong lối sống để sống khỏe mạnh khi về già.

Hoạt động thể chất thường xuyên 

Theo một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Nature Reviews Immunology, tập thể dục có ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống miễn dịch. Không thể tránh khỏi, con người trở nên ít hoạt động thể chất hơn khi họ già đi, nhưng có bằng chứng cho thấy rằng việc tập thể dục càng nhiều càng tốt có thể làm chậm hoặc thậm chí đảo ngược một số tác động của quá trình hình thành miễn dịch.

Cơ xương sản xuất một loạt các protein gọi là myokine giúp giảm viêm và bảo tồn chức năng miễn dịch. Do đó, việc duy trì khối lượng cơ bắp thông qua tập thể dục sẽ bảo vệ chống lại nhiễm trùng và các tình trạng như bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch, có liên quan chặt chẽ đến viêm mãn tính.

Một nghiên cứu khác đã so sánh các phản ứng miễn dịch của 61 nam giới khỏe mạnh, từ 65–85 tuổi, với việc tiêm phòng cúm. Khoảng một phần ba nam giới hoạt động tích cực, một phần ba hoạt động vừa phải và một phần ba chủ yếu là không hoạt động. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người hoạt động tích cực và vừa phải tạo ra nhiều kháng thể hơn để đáp ứng với việc tiêm phòng so với những người ít hoạt động nhất. Đáng chú ý, những người hoạt động nhiều hơn có nồng độ kháng thể trong huyết thanh cao hơn đối với một số chủng cúm ngay cả trước khi được tiêm phòng.

Như các tác giả của một bài đánh giá xuất hiện trên tạp chí Nature Reviews Immunology giải thích: “Tổng hợp lại, những nghiên cứu này cho thấy rằng có một số đặc điểm của sự phát sinh miễn dịch và mức độ tái tạo miễn dịch có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi hoạt động thể chất không đủ khi con người già đi.”

Áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải

Hiện tại, không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy việc thay đổi chế độ ăn uống có thể làm chậm tốc độ phát triển miễn dịch ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, có rất nhiều bằng chứng gián tiếp. Đặc biệt, nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn uống giúp xác định nguy cơ phát triển chứng suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi. Tình trạng này gây ra mất khối lượng cơ, sức mạnh và chức năng.

Dường như có mối quan hệ hai chiều giữa cơ xương và hệ thống miễn dịch. Cơ bắp tạo ra myokine chống viêm, những bằng chứng gần đây cho thấy rằng tình trạng viêm mãn tính cũng làm tăng tốc độ mất cơ ở bệnh suy nhược cơ.

Chế độ ăn Địa Trung Hải chống lão hóa

Dùng thực phẩm bổ sung để làm giảm nguy cơ mắc bệnh suy nhược cơ – chẳng hạn như vitamin D và axit béo không bão hòa đa – có thể hữu ích, do đặc tính chống viêm của chúng.

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng những người ăn theo chế độ Địa Trung Hải ít có khả năng trở nên “yếu” ở tuổi già, chẳng hạn như mất sức mạnh cơ bắp, đi bộ chậm và dễ mệt mỏi.

Chế độ ăn Địa Trung Hải bao gồm:

• Một lượng lớn trái cây, rau lá và dầu ô liu
• Một lượng vừa phải cá, thịt gia cầm và sữa.
• Ít thịt đỏ và ít đường.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chế độ ăn này làm giảm nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và ung thư.

Một đánh giá năm 2018 về các nghiên cứu mà Medical News Today đã đưa tin, cho thấy những người tuân thủ chặt chẽ nhất chế độ ăn Địa Trung Hải ít có khả năng bị ốm yếu hơn so với những người ít tuân thủ nhất.

Trong số các giải thích khả thi khác, đây có thể là kết quả của đặc tính chống viêm của chế độ ăn. Các tác giả viết: “Những người yếu ớt có mức độ viêm cao hơn và chứng viêm được coi là có liên quan chặt chẽ với tình trạng yếu ớt. Chế độ ăn Địa Trung Hải có liên quan đến mức độ thấp của các dấu hiệu viêm và có thể làm giảm nguy cơ ốm yếu thông qua cơ chế này”.

Duy trì cân nặng vừa phải

Mặc dù cơ đóng một vai trò trong việc giảm viêm ở người lớn tuổi, nhưng mập hoặc “chất béo” có thể có tác dụng ngược lại. Sự lão hóa thường dẫn đến tăng cân, do sự tích tụ của các mô mỡ bên dưới da và xung quanh các cơ quan. Theo một loạt nghiên cứu về hệ thống miễn dịch lão hóa, mô mỡ có thể góp phần đáng kể vào việc gây viêm.

Lên đến 30% cytokine IL-6 tiền viêm trong máu có thể bắt nguồn từ mô mỡ. Do đó, béo phì hoặc thừa cân khi lớn tuổi có thể góp phần đáng kể vào chứng viêm mãn tính.

Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật và con người cho thấy hệ thống miễn dịch của những người bị béo phì có thể tạo ra ít kháng thể hơn để đáp ứng với việc tiêm phòng cúm. Tập thể dục và ăn một chế độ ăn uống lành mạnh dường như chống lại tác động của quá trình lão hóa miễn dịch. Cụ thể hơn, hai yếu tố trong lối sống này ngăn ngừa tăng cân quá mức.

Các nghiên cứu đã gợi ý rằng những người lớn tuổi tập thể dục thường xuyên và có trọng lượng vừa phải có ít tế bào T già hơn và lượng cytokine gây viêm trong máu thấp hơn. Tuy nhiên, liệu chế độ ăn kiêng, tập thể dục và giảm cân có thể đảo ngược quá trình hình thành miễn dịch hay không vẫn là một câu hỏi mở cho các nghiên cứu trong tương lai.

Trích từ nguồn Medial News Today: https://www.medicalnewstoday.com/articles/immune-aging-and-how-to-combat-it#Holding-back-the-years

Bạn cần thêm nhiều thông tin hay câu hỏi liên quan, hãy liên hệ với Lazu Vietnam theo địa chỉ email: hello@lazuvietnam.com

Fanpage: https://www.facebook.com/LazuVietnam